93 proc. badanych akceptuje podejmowanie w Polsce pracy przez cudzoziemców

CBOS na początku lutego br. zapytało badanych, jak często stykają się z cudzoziemcami pracującymi w Polsce, np. robiąc zakupy, zamawiając usługi, korzystając z opieki zdrowotnej czy korzystając z przewozu osób. 29 proc. odpowiedziało, że codziennie. Tyle samo odpowiedziało, że kilka razy w tygodniu, a 12 proc., że raz w tygodniu. 8 proc. respondentów podało, że 2-3 razy w miesiącu, a 6 proc, że raz w miesiącu, a 2 proc., że raz na 2-3 miesiące. 6 proc. wybrało odpowiedź "rzadziej", a 8 proc. "wcale".

Kontakt z obcokrajowcami pracującymi w Polsce co najmniej kilka razy w tygodniu najczęściej deklarują mieszkańcy miast co najmniej półmilionowych, ale też małych, liczących mniej niż 20 tys. ludności, badani poniżej 44 lat, respondenci najlepiej wykształceni, uzyskujący wysokie (co najmniej 4000 zł), a szczególnie – najwyższe (6000 zł lub więcej) dochody w przeliczeniu na osobę w gospodarstwie domowym.

Codziennym kontaktem z pracującymi w Polsce obcokrajowcami wyróżniają się przedstawiciele takich grup zawodowych, jak: kadra kierownicza i specjaliści, pracownicy administracyjno-biurowi, robotnicy wykwalifikowani i niewykwalifikowani oraz prywatni przedsiębiorcy. Z kolei najrzadszy jest on w przypadku osób starszych mających wykształcenie podstawowe lub zasadnicze zawodowe i uzyskujących niskie dochody per capita (poniżej 3000 zł). Relatywnie mniejszą styczność z pracującymi w Polsce obywatelami innych krajów mają również mieszkańcy wsi i rolnicy.

93 proc. badanych akceptuje podejmowanie w Polsce pracy przez cudzoziemców, w tym 58 proc. uważa, że powinni oni mieć możliwość podejmowania każdej pracy, a 35 proc., że tylko niektórych rodzajów zatrudnienia. Przeciwnych podejmowaniu w Polsce pracy przez obcokrajowców jest 4 proc. Zdania na ten temat nie ma 3 proc. ankietowanych.

Przekonanie, że cudzoziemcy mogą podjąć w Polsce dowolną pracę, najczęściej wyrażają badani mający od 35 do 44 lat, mieszkańcy największych miast, respondenci najlepiej wykształceni, kadra kierownicza i specjaliści oraz pracownicy usług, a także ankietowani lepiej sytuowani – z gospodarstw domowych o dochodach per capita wynoszących co najmniej 4000 zł. O tym, że obcokrajowców powinno się dopuścić do wykonywania jedynie niektórych rodzajów prac częściej niż przeciętnie mówią młodsi badani (poniżej 35 lat), mający wykształcenie średnie, a jeśli chodzi o grupy zawodowe: technicy i średni personel, pracownicy administracyjno-biurowi, a także robotnicy wykwalifikowani i rolnicy.

Sprzeciw wobec pracy cudzoziemców w naszym kraju w większym stopniu niż inni wyrażają ankietowani najsłabiej wykształceni, robotnicy niewykwalifikowani i respondenci uzyskujący najniższe dochody w przeliczeniu na osobę w gospodarstwie domowym (poniżej 2000 zł).

Z płatnej pomocy obcokrajowca (np. przy pracach domowych, remontowych, czy opiece nad dzieckiem) skorzystało lub zatrudniło ich (np. na budowie czy przy pracach polowych) 14 proc. respondentów. Takiego doświadczenia nie ma 86 proc.

Zatrudnianie obcokrajowców najczęściej deklarują mieszkańcy miast półmilionowych lub większych, osoby najlepiej sytuowane – uzyskujące dochody per capita wynoszące co najmniej 4000 zł, a zwłaszcza na poziomie 6000 zł lub wyższe. Z płatnej pomocy cudzoziemców w większej mierze niż inni korzystają też badani mający wyższe wykształcenie, kadra kierownicza i specjaliści, prywatni przedsiębiorcy, rolnicy i pracownicy administracyjno-biurowi. Z kolei najrzadziej korzystali z niej ankietowani z wykształceniem podstawowym lub zasadniczym zawodowym, robotnicy niewykwalifikowani oraz respondenci uzyskujący niskie dochody per capita.

49 proc. badanych podało, że zna osoby zatrudniające cudzoziemców. Odpowiedzi przeczącej udzieliło 51 proc. 42 proc. pracujących podało, że w ich zakładach pracy były trudności ze znalezieniu wykwalifikowanych pracowników gotowych przyjąć proponowaną stawkę. Częściej niż przeciętnie mówią o tym technicy i średni personel oraz robotnicy wykwalifikowani, a zauważalnie rzadziej niż inni – prywatni przedsiębiorcy, pracownicy administracyjno-biurowi i rolnicy.

40 proc. badanych podało, że w ich zakładach pracy lub gospodarstwach rolnych pracują cudzoziemcy. Odpowiedzi przeczącej udzieliło 60 proc. O obecności obcokrajowców w swoich zakładach pracy częściej niż przeciętnie mówią respondenci z największych miast, badani pracujący w spółkach właścicieli prywatnych i państwa, technicy i średni personel, robotnicy niewykwalifikowani i wykwalifikowani, kadra kierownicza i specjaliści. Z kolei najrzadziej są to ankietowani pracujący w prywatnych gospodarstwach rolnych, w tym rolnicy oraz prywatni przedsiębiorcy.

CBOS przywołało dane ZUS, z których wynika, że na polskim rynku pracy jest 1,2 mln obcokrajowców objętych ubezpieczeniami społecznymi. W większości to obywatele Ukrainy, ale też dość często Białorusi i Gruzji.

Badanie zrealizowano od 6 do 16 lutego 2025 r. na próbie liczącej 965 pełnoletnich mieszkańców Polski wylosowanej z rejestru PESEL. Każdy respondent wybierał jedną z metod badania: 61 proc. wybrało wywiad bezpośredni z udziałem ankietera (metoda CAPI), 20,5 proc. – wywiad telefoniczny po skontaktowaniu się z ankieterem CBOS (CATI), 18,4 proc. – samodzielne wypełnienie ankiety internetowej (CAWI). We wszystkich trzech przypadkach ankieta miała taki sam zestaw pytań i strukturę. (PAP)

dsr/ joz/